Εντυπώσεις από την έκθεση "Κεραμική από την Κορέα" στο Μουσείο Μπενάκη

Ο χώρος της έκθεσης 

Κείμενο και φωτογραφίες: Κατερίνα Μίχα, Korea Supporter για την Korean Embassy in Greece

Στα πλαίσια του εορτασμού της συμπλήρωσης 60 χρόνων από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδος και Κορέας, το μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) φιλοξένησε το διάστημα 23/09 - 07/11 την έκθεση με τίτλο "Κεραμική από την Κορέα" καλώντας το κοινό να έρθει σε επαφή με την κεραμική παράδοση της Κορέας, αναπόσπαστο κομμάτι της κορεατικής τέχνης και πολιτισμού γενικότερα.

Στο σύνολό της η συλλογή αποτελείται από έντεκα κεραμικά αντικείμενα τα οποία τοποθετούνται χρονολογικά κυρίως στη δυναστεία Κορύο (918-1392) αλλά και τη δυναστεία Τζόσον (1392-1910).  Τα κεραμικά αυτά κατέφθασαν στη χώρα μας το 1936, κατά την ταραχώδη περίοδο του μεσοπολέμου, κατόπιν δωρεάς του Γεωργίου Ευμορφόπουλου, βρετανού επιχειρηματία ελληνικής καταγωγής.

Στα έργα βλέπουμε να αντανακλώνται οι αρχές της κορεατικής κοινωνίας και να κυριαρχεί η κομψότητα, ο μινιμαλισμός και η αρμονία. Για έναν αγγειοπλάστη της δυναστείας Κορύο ή Τζόσον σημασία δεν είχε η επίτευξη της τελειότητας στη μορφή ή η επικάλυψη του υλικού από περίτεχνα μοτίβα αλλά η αποδοχή της φύσης του πηλού και ανάδειξη του ίδιου του υλικού, σε αρμονία πάντα με τη φύση και με σεβασμό προς αυτή. (Kim, 2015)

Πρωταγωνιστής των εικονιζόμενων παραστάσεων ο φυσικός κόσμος. Η φύση άλλωστε αποτελεί αγαπημένο θέμα της τέχνης της Άπω Ανατολής γενικότερα, σε αντίθεση με τη Δύση όπου επίκεντρο είναι ο άνθρωπος. Την εμφάνιση τους παράλληλα κάνουν και γεωμετρικά μοτίβα.

Για τους γνώστες της ιστορίας της Κορέας εντοπίζονται άνθη, φυτά και ζώα τα οποία έχουν ένα ιδιαίτερο συμβολισμό. Παιώνιες που συμβολίζουν την ομορφιά και την άνοιξη, γερανοί που συμβολίζουν τη μακροζωία, χρυσάνθεμα που αντανακλούν την επιθυμία για ευζωία. Εικονιστικά θέματα επίσης όπως ο λωτός και η διπλή κολοκύθα έχουν σαφείς επιρροές από το Βουδισμό και τον Ταοϊσμό. (Μαγγίνης,2021)

Σύγχρονα κεραμικά από εργαστήρια της Κορέας- Συλλογή της Πρεσβείας της Δημοκρατίας της Κορέας 

Το απαλό πράσινο χρώμα που διακρίνει τα έργα της έκθεσης αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της τεχνικής Sanggam ή Goryeo celadon. Το μείγμα σε αυτές τις περιπτώσεις περιέχει μεγάλη αναλογία σιδήρου. Ο σίδηρος αυτός κατά τη διάρκεια του "ψησίματος" και υπό συγκεκριμένες θερμοκρασίες και συνθήκες αλληλεπιδρά με τα άλλα υλικά και δίνει αυτό το ξεχωριστό χρώμα.(Lee, 2003) Τη γοητεία της εκλεπτυσμένης τεχνικής celadon έρχεται να συμπληρώσει η ένθετη διακόσμηση τεχνοτροπίας Buncheong που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πιο ανεπιτήδευτη με τα γήινα χρώματα εδώ να έρχονται σε πρώτο πλάνο. (Lee, 2003)

Μέσα από αυτή την έκθεση το ελληνικό κοινό βρέθηκε ένα βήμα πιο κοντά στη χώρα της πρωινής γαλήνης και καλλιέργησε την αισθητική του αντίληψη την οποία αυτή τη φορά προσέγγισε μέσα από νέους ορίζοντες με άρωμα ανατολής.

Το παρακάτω βίντεο από το Κορεατικό Πολιτιστικό Κέντρο του Los Angeles έρχεται να μας μυήσει περαιτέρω στο μαγικό κόσμο της κορεατικής κεραμικής η οποία μετράει ιστορία χιλιάδων χρόνων.

Μαγγίνης Γιώργης, Κεραμική από την Κορέα στο Μουσείο Μπενάκη, Εκδόσεις Μουσείου Μπενάκη, 2021.

Britannica, The Editors of Encyclopaedia. "celadon". Encyclopedia Britannica, 31 May. 2018, https://www.britannica.com/art/celadon. Accessed 17 November 2021.

Kim, Won-Yong , Kim, Youngna and Yi, Song-mi. "Korean art". Encyclopedia Britannica, 6 Nov. 2015, https://www.britannica.com/art/Korean-art. Accessed 17 November 2021.

Lee, Soyoung. “Goryeo Celadon.” In Heilbrunn Timeline of Art History. New York: The Metropolitan Museum of Art, 2000–. http://www.metmuseum.org/toah/hd/cela/hd_cela.htm (October 2003)

Lee, Soyoung. “Joseon Buncheong Ware: Between Celadon and Porcelain.” In Heilbrunn Timeline of Art History. New York: The Metropolitan Museum of Art, 2000–. http://www.metmuseum.org/toah/hd/pnch/hd_pnch.htm (October 2003)